روغن موتور چرا سیاه میشود؟ 4 نشانه زمان تعویض روغن

روغن موتور به عملکرد روان موتور کمک میکند و سبب جذب گرما میشود. در نتیجه قطعات داخلی موتور بدون گرم شدن بیش از حد به کار خود ادامه میدهند. روغن موتور بعد از مدتی خواص محافظتی خود را از دست میدهد و باید تعویض شود.

اطلاع از دلایل سیاه شدن وغن ماشین و تشخیص زمان تعویضش، عوامل مهمی هستند که تضمین کننده سالم ماندن موتور و بهبود عملکرد آن میشوند.

حالت‌های مختلف رنگ روغن موتور

قبل از بررسی علت سیاه شدن روغن موتور باید با ساختار آن آشنا شویم. رنگ روغن موتور تغییر می‌کند و همین امر می‌تواند حاوی اطلاعات زیادی در مورد وضعیت کلی موتور باشد. اما نباید به‌عنوان تنها راهنما در تعیین وضعیت روغن در نظر گرفته شود.

روغن موتور معمولاً رنگ کهربایی شفاف دارد. اما بسته به نوع روغنی که استفاده می‌کنید برخی از مواد افزودنی ممکن است روند تیره شدن آن را سریع‌تر کنند. این بدان معنی است که روغن موتور با رنگ تیره‌تر نشان‌دهنده وجود مشکل در موتور نیست.

بررسی رنگ روغن موتور همیشه ضروری است و می‌تواند بیانگر مشکلات داخلی موتور باشد. اما تنها راهنمای شما برای ارزیابی سلامت موتور نیست. اگر از آخرین تعویض روغن، مدت زیادی گذشته و روغن موتور شما سیاه شده به این معنی است که باید تعویض شود.

رنگ روغن موتور در چه صورتی نشانه مشکل است؟

شاید با توضیحاتی که ارائه شد، این سوال در ذهن شما ایجاد شود که اگر همیشه تیره بودن رنگ روغن موتور، نشانه وجود مشکل نیست، پس در چه مواقعی باید علت سیاه شدن روغن موتور یا تغییر رنگ آن را جدی گرفت؟!

در ادامه به چند نشانه که از وجود یک مشکل در موتور خبر می‌دهند می‌پردازیم:

روغن موتور شیری، کفی یا کرم رنگ

روغن موتور شیری، کف آلود یا کرم رنگ می‌تواند نشان‌دهنده نشتی واشر سرسیلندر باشد. در این صورت، خودروی شما در حال از دست دادن مایع خنک‌کننده است و دود سفید از اگزوز خارج می‌شود.

روغن موتور تیره و غلیظ

وقتی رنگ روغن موتور تیره و غلیظ باشد نشانه کثیف بودن و آلوده بودن روغن آن است. شاید دلیل سیاه شدن روغن خودرو شرایط رانندگی شدید است. این یعنی باید فورا روغن موتور خودروی خود را تعویض کنید.

روغن موتور بوی بنزین دارد

اگر روغن موتور خودروی شما آلوده به بنزین باشد، معمولا متوجه تغییر رنگ غیرعادی نخواهید شد. اما از بوی روغن متوجه می‌شوید به بنزین آغشته شده است. در واقع نمی‌توان آغشته شدن روغن به بنزین را علت سیاه شدن روغن موتور دانست؛ اما این مورد می‌تواند مشکلاتی را برای موتور ایجاد کند.

علت سیاه شدن روغن موتور چیست ؟

روغن موتور نقش بسیار مهمی در عملکرد کلی خودرو دارد. روغن موتور کمک می‌کند تا موتور خودروی شما به‌درستی کار کند و قطعات داخلی آن روان و خنک بمانند. این مایع همچنین به جلوگیری از آسیب و سایش کمک می‌کند؛ زیرا از ساییدگی قطعات متحرک موتور با یکدیگر جلوگیری می‌کند.

به‌طور معمول یکی از مهم‌ترین دلایل سیاه شدن روغن ماشین، قرار گرفتن آن در معرض آلودگی و گردوغبار است. بسته به نوع روغنی که استفاده می‌کنید، بعضی افزودنی‌ها هم می‌توانند دلیل سیاه شدن روغن خودرو با سرعت بیشتری باشند.

برخی مواد افزودنی موجود در روغن موتور مستعد تیره شدن در برابر گرما هستند. علاوه‌بر این، اکسیداسیون معمولی هم می‌تواند رنگ روغن را تیره کند.

اکسیداسیون زمانی اتفاق می‌افتد که مولکول‌های اکسیژن با مولکول‌های روغن برهم‌کنش می‌کنند و باعث تجزیه شیمیایی می‌شوند.

در بعضی مواقع ممکن است هیچ مشکلی به‌عنوان علت سیاه شدن روغن موتور وجود نداشته باشد و این تغییر رنگ به‌دلیل شرایط جوی یا افزودنی‌های روغن باشد. همچنین مواقعی وجود دارد که وقتی دوده و سایر محصولات احتراق به داخل سیلندرها راه پیدا می‌کنند، روغن موتور سیاه می‌شود. این دوده که محصول جانبی احتراق ناقص است، می‌تواند باعث تیره شدن روغن موتور شود.

ذرات دوده بسیار کوچک هستند و اندازه آنها کمتر از یک میکرون است. بنابراین معمولاً باعث سایش موتور نمی‌شوند. اما اگر روغن موتور خودروی شما سیاه شد و از آخرین تعویض آن ده ماه گذشته باشد، احتمالاً روغن کثیف است و باید تعویض شود.

چه عواملی موجب قیر شدن روغن موتور می‌شوند؟

قیر شدن روغن موتور یکی دیگر از حالت‌هایی است که ممکن است برای روغن موتور ایجاد شود. عوامل متعددی موجب بروز این مشکل می‌شوند که در ادامه به شرح آن‌ها می‌پردازیم:

1. چرخه‌های حرارتی

چرخه‌های حرارتی علت سیاه شدن روغن موتور هستند و اصطلاحا موجب قیر شدن آن می‌شوند. چرخه‌های حرارتی به معنای قرار گرفتن مداوم روغن موتور در معرض دوره‌های گرمای زیاد است.

وقتی هر روز صبح به سمت محل کار خود رانندگی می‌کنید، دمای موتور خودروی شما به 90 درجه تا 104 درجه خواهد رسید. این دما مطمئناً روغن موتور را گرم می‌کند. اما وقتی ماشین خود را در پارکینگ پارک می‌کنید روغن موتور خنک می‌شود.

این چرخه تا زمانی که ماشین خود را از این مکان به مکان دیگری می‌رانید ادامه پیدا می‌کند. در این شرایط برخی مواد افزودنی‌ روغن در معرض حرارت تیره می‌شوند. اینجاست که از خود می‌پرسید چرا روغن موتور زود سیاه میشه؟

علاوه‌بر این، فرآیند اکسیداسیون معمولی که طی آن مولکول‌های اکسیژن با روغن ترکیب می‌شوند هم یکی از دلایل سیاه شدن روغن ماشین است. این واکنش شیمیایی مانند زنگ‌زدگی آهن در معرض اکسیژن است و اکسیداسیون به‌دلیل حرارت زیاد اتفاق می‌افتد.

2. تجمع رسوبات

روغن موتور در حین کار با هر چیزی که داخل موتور باشد از جمله رسوبات انباشته روی قطعات موتور در تماس است. از آنجایی که رسوبات کربن معمولاً سیاه رنگ هستند، می‌توانند علت سیاه شدن روغن موتور باشند.

3. تجمع دوده

دوده هم همچون چرخه گرما می‌تواند علت سياه شدن روغن موتور باشد. در حالی که بسیاری از مردم بر این باورند که دوده تنها توسط موتورهای دیزلی تولید می‌شود، اما موتورهای بنزینی هم می‌توانند دوده تولید کنند.

موتورهای مدرن با تزریق مستقیم بنزین در طول زمان دوده تولید می‌کنند که می‌تواند باعث سیاه شدن روغن موتور خودروی شما شود. این محصول فرعی حاصل احتراق ناقص است و از آنجایی که اندازه آن کمتر از یک میکرون است نمی‌تواند باعث سایش موتور شما شود.

اما زمانی که انباشت ذرات دوده، آلاینده‌های بزرگ‌تری را تشکیل دهند این دوده می‌تواند مشکل‌ساز شود و این همان چیزی است که باعث سیاه شدن و قیر شدن روغن موتور خواهد شد.

بنابراین باید روغن موتور سیاه و غلیظ شده را بلافاصله تعویض کنید و در فواصل زمانی مشخص موتور خودروی خود را تمیز و رسوب‌زدایی نمایید.

سیاه شدن روغن موتور چه آسیبی به موتور می‌رساند؟

روغن موتور سالم و تازه کارکرد صحیح موتور خودروی شما را تضمین می‌کند. رنگ روغن موتور تازه معمولا کهربایی است و روغن سیاه روغنی است که کثیفی‌ها و ناخالصی‌ها را از موتور شما جمع کرده است.

تیره شدن روغن موتور به این معنی است که ویسکوزیته یا قابلیت جریان به‌صورت مایع آن مختل شده است. از این رو به‌راحتی روان نمی‌شود و قطعات متحرک موتور در اثر فعالیت‌های روزانه دچار سایش شده و سریعتر فرسوده می‌شوند.

چه زمانی باید روغن موتور را تعویض کنیم؟

بعد از بررسی علت سياه شدن روغن موتور نوبت به تعویض آن می‌رسد. عوامل زیادی وجود دارد که باید در مورد زمان تعویض روغن خودرو در نظر گرفته شوند. سن خودرو، شرایط رانندگی و همچنین کیفیت روغنی که استفاده کرده‌اید از جمله این فاکتورها هستند.

اگر علت سیاه شدن روغن موتور خودروی خود را نمی‌دانید، لازم است به علائمی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم، توجه داشته باشید و به‌موقع برای تعویض روغن اقدام کنید و در فرصت مناسبی از یک تعمیرکار بخواهید تا با عیب‌یابی دقیق، علت را مشخص کند.

1. روشن شدن چراغ تعویض روغن

روشن شدن چراغ تعویض روغن یکی از نشانه‌های اولیه و آشکاری است که روغن موتور شما باید تعویض شود. اگر چراغ تعویض روغن روشن است کیفیت روغن و سطح آن را بررسی کنید.

چراغ چک موتور نیز در موارد جدی‌تر روشن می‌شود تا به شما هشدار دهد که مشکلی در موتور وجود دارد و در این مورد باید به بررسی علت سیاه شدن روغن موتور و همچنین میزان سطح آن بپردازید.

در این مورد می‌توانید برای خودروهایی که دارای فیلتر روغن در بالای موتور هستند، مانند برخی از مدل‌های BMW و مرسدس از روش تعویض روغن ماشین از بالا به پایین استفاده کنید.

2. صداهای غیرمعمول از موتور

اگر بعد از بررسی علت سياه شدن روغن موتور متوجه شدید که موتور صداهای غیرمعمولی مانند صدای تق تق می‌دهد، نشانه این است که روغن باید تعویض شود. این مورد زمانی اتفاق می‌افتد که به‌دلیل کهنه یا آلوده بودن روغن، لایه محافظ بین قطعات موتور ایجاد نمی‌شود.

3. بوی روغن داخل ماشین

اگر متوجه بوی روغن در داخل ماشین خود شدید ممکن است به‌دلیل نشت روغن باشد. احتمالا زمانی که روی قسمت داغ موتور یا اگزوز می‌چکد و در حال سوختن است بوی آن را حس می‌کنید. در این شرایط باید برای تعویض روغن و رفع نشتی فوراً اقدام نمایید.

4. رانندگی در مسافت طولانی

اگر در ماه گذشته مسافت زیادی را رانندگی کرده‌اید باید زودتر از برنامه معمول، روغن موتور را تعویض کنید. زیرا یکی از عواملی که می‌تواند علت سیاه شدن روغن موتور باشد، میزان کارکرد موتور و مصرف روغن موتور است.

همچنین یکی دیگر از موارد مهم رعایت زمان تعویض روغن بعد از تعمیر موتور است که باید به این نکته نیز توجه داشته باشید و در زمان مناسبی روغن موتور را عوض کنید.

خودروسازان استانداردهای متفاوتی برای تعویض روغن موتور دارند. زمان بهینه برای تعویض روغن معمولا هر سه ماه یکبار یا حدود هر 5,000 کیلومتر است. برای اطلاع از زمان درست تعویض روغن موتور بهتر است با کارشناس با تجربه مشورت کنید و همچنین برای خرید خودروی مطمئن نیر از متخصصان کمک بگیرید.

جمع بندی

وضعیت و سطح روغن موتور خودروی خود را به‌طور منظم بررسی کنید. اگر روغن موتور سیاه شده است، غلظت یا علائم دیگر را چک کنید. اگر بعد از بررسی علت سیاه شدن روغن موتور، مشکل مربوطه را رفع کردید، اما باز هم موتور دچار مشکل بود، باید فوراً روغن را تعویض کنید.

چنانچه در فواصل زمانی مناسب روغن موتور را تعویض می‌کنید ولی رنگ آن به‌ سرعت سیاه می‌شود ولی مشکلی در موتور ایجاد نمی‌شود، پس جای نگرانی نیست و ممکن است ناشی از شرایط جوی باشد. اما بهتر است برای بررسی علت سیاه شدن روغن موتور، از یک تعمیرکار مجرب کمک بگیرید.